10 jaar IHM: Samen werken aan data boven water
Dit jaar bestaat het Informatiehuis Marien (IHM) 10 jaar. Met Jakob Asjes van Wageningen Marine Research kijkt IHM (Informatiehuis Marien)-programmamanager Barbara Schoute naar de ontwikkeling van de dataviewer en het belang van samenwerken. Jakob Asjes is Manager Integratie bij het onderzoeksinstituut Wageningen Marine Research dat nauw met het IHM samenwerkt, al vanaf het eerste begin. Vanaf 1 december maakt hij de overstap naar Rijkswaterstaat waar hij het programmamanagement van het MONS-programma (Monitoring Onderzoek Natuurversterking Soortenbescherming) op zich zal nemen. Ook daar gaan beiden in de toekomst nauw samenwerken.
Data in het publieke domein horen transparant
Sinds de oprichting van het IHM (Informatiehuis Marien) is er veel veranderd. Ook hoe organisaties tegen data en datamanagement aankijken. Jakob is blij dat het principe "de data transparant en bij de bron" nu alom bekend en geaccepteerd is. 'Het is ook een groot wetenschappelijk goed dat we dat via de FAIR-principes (Findable/vindbaar, Accessible/toegankelijk, Interoperable/uitwisselbaar, Reusable/herbruikbaar) doen. De mariene data goed managen is belangrijk want deze data zijn enorm waardevol. Los van de wetenschappelijke waarde is het verzamelen van de data, zeker op zee, relatief erg kostbaar. We zien steeds meer bewustwording dat data in het publieke domein transparant beschikbaar moeten zijn. De BV Nederland moet daar natuurlijk gebruik van kunnen maken', stelt Jakob.
Zo samenwerken dat het voor beide kanten werkt
De samenwerking met IHM was voor Wageningen Marine Research ook een leerproces, legt Jakob uit. 'In het begin was het zeker een gezamenlijke zoektocht om het systeem en de datastandaarden zo in te richten dat het voor beide kanten werkt. Nu is het veel meer routine en vraagt de samenwerking minder inspanning.' Barbara geeft hierop aan dat het onderhoud en beheer van data wel aandacht vraagt. Jakob vindt dat de overheid dit goed moet organiseren. 'Ik heb te veel initiatieven gezien met gelikte websites die na 5 jaar door het beëindigen van het project(geld) uit de lucht zijn of dat het project de data en databases niet meer bijwerkt. Dat is echt zonde.'
Door bredere samenwerking naar 1 systeem
De focus van het IHM op Nederlandse data voor bijvoorbeeld de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KRM) mag best breder, stelt Jakob. 'Er zijn in de buitenwereld zoveel data die nog niet in de viewer staan. Hoe kunnen we de data in de Data Viewer verder uitbreiden, handzamer en overzichtelijker maken? Alle zoute wateren, alle Rijkswateren of andere wateren en regio's, het hele Ospargebied?', droomt hij. Barbara legt uit dat het IHM hierin stappen zet. 'Denk aan de samenwerking met het Datahuis Wadden, Water Info Extra, maar ook breder met de VN Standaarden Gids. Bij internationale samenwerking gaat het vaak meer om afstemming dan om databeheer.'
Data echt boven water
De data en dus ook de viewer moet voor iedereen vindbaar zijn, vindt Jakob. 'Daarom moeten we bij bijvoorbeeld MONS zorgen dat het datamanagement op orde is. IHM is gevraagd om een apart onderdeel datamanagement in het programma in te richten met een eigen budget. De stakeholders van het Noordzeeoverleg vinden dat echt belangrijk! Ook binnen Wageningen Marine Research maken we een inhaalslag in datamanagement. We zorgen dat we bestaande datasets centraal bijhouden, managen en beheren. Voor nieuwe projecten is dat ook het uitgangspunt.'
Tot slot vraagt Jakob zich wel af welke eindgebruikers – naast wetenschappelijke instituten - de data verder benutten. Barbara geeft aan dat dit lastig is en veel "cookies" vraagt maar benoemt bijvoorbeeld de media. 'De journalistiek gebruikt zeker de data. Als voorbeeld heeft de NRC deze zomer geschreven over de zoetwaterdata en de Kaderrichtlijn Water (KRW). Dat vindt Jakob leuk en interessant om te horen. 'Wetenschappers hebben integriteit hoog in het vaandel staan, en zijn ook aanspreekbaar op de inhoud van hun onderzoek. Als er andere trends of interpretaties worden gezien of fouten (het blijft natuurlijk mensenwerk) dan moeten we daarover in gesprek en daar een gezonde wetenschappelijke discussie voeren. Dat juich ik toe.'
Vervolg 10 jaar Informatiehuis Marien
Eind van het jaar komt de volgende nieuwsbrief uit met daarin een interview met het IHM-team. Zij kijken samen terug naar de interviews die de geschiedenis van het IHM mooi laat zien. Maar ze blikken ook vooruit naar de toekomst van het IHM. Wilt u de vorige interviews over 10 jaar IHM teruglezen? Kijk dan op de Over ons-pagina.